Η Ενότητα 8 εξετάζει τον βαθμό στον οποίο ο φορέας σας λαμβάνει υπόψη τους (εξωγενείς και ενδογενείς) παράγοντες που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την βιωσιμότητα ή την αποτελεσματικότητά του και τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου που εφαρμόζει.

Συνήθεις κίνδυνοι και τρόποι διαχείρισής τους

Οι φορείς ΚΑΛΟ αντιμετωπίζουν μία σειρά ιδιόμορφων κινδύνων, οι οποίοι δεν απασχολούν τους κερδοσκοπικούς φορείς της αγοράς ή δεν τους απασχολούν με την ίδια ένταση. Οι βασικότεροι από τους κινδύνους αυτούς συνδέονται είτε με το “εχθρικό” εξωτερικό περιβάλλον (περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υποστήριξης της ανάπτυξης και της λειτουργίας τους, αρνητική στάση και αμφισβήτηση των κινήτρων τους από μέρος της κοινής γνώμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης κ.ο.κ.) είτε με τις ιδιαιτερότητες του τρόπου λειτουργίας τους (πολυσυλλεκτικό ανθρώπινο δυναμικό εργαζόμενων και εθελοντών, επίδραση σχέσεων με χορηγούς στην ανεξαρτησία του φορέα, ηγετικά στελέχη με πάθος για την κοινωνική αποστολή αλλά χωρίς ειδική τεχνογνωσία σε θέματα διοίκησης και προώθησης, έντονη συναισθηματική επένδυση των στελεχών στον σκοπό με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την σωματική και ψυχική τους αντοχή κ.λ.π.).

Ειδικά για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, πρόσθετοι κίνδυνοι για την βιωσιμότητα και την οικονομική τους αποδοτικότητα προκαλούνται από την τάση ορισμένων κοινωνικών επιχειρηματιών να υποτιμούν (ή να παραβλέπουν εντελώς) την ανάγκη επίτευξης κερδοφορίας ή/και μακροπρόθεσμης διασφάλισης πόρων και την εξάρτησή τους από ιδιωτικές χορηγίες και δημόσιες επιχορηγήσεις.

Η προστασία του φορέα σας από τους παραπάνω κινδύνους προϋποθέτει ότι έχετε ενεργοποιήσει ειδικούς μηχανισμούς διαχείρισης κινδύνου. Οι βασικότερες μέθοδοι διαχείρισης κινδύνου περιλαμβάνουν:

  • την κατάρτιση επιχειρησιακού σχεδίου (ή επιχειρηματικού σχεδίου όταν πρόκειται για κοινωνική επιχείρηση) που θα έχει σχεδιαστεί ρεαλιστικά και με επίγνωση των βασικότερων κινδύνων,
  • την πρόβλεψη της αντίδρασης του φορέα σας ενόψει των βασικότερων κινδύνων είτε στο ως άνω σχέδιο είτε σε εξειδικευμένο “σχέδιο διαχείρισης κινδύνου” (contingency plan),
  • την αναθεώρηση του σχεδιασμού του φορέα σας όταν είναι αναγκαίο (κυρίως όταν αποδεικνύεται ότι οι υφιστάμενοι τρόποι διαχείρισης κινδύνου δεν επαρκούν ή όταν προκύπτουν νέοι κίνδυνοι που δεν είχαν προβλεφθεί όπως π.χ. η πανδημία COVID),
  • την εφαρμογή συγκεκριμένων μηχανισμών που διασφαλίζουν (α) την σταθερή εισροή πόρων στον φορέα σας (ή και την κερδοφορία εάν πρόκειται για κοινωνική επιχείρηση) και (β) την καλή επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον και την αποτελεσματική προώθηση των προϊόντων / υπηρεσιών που προσφέρει ο φορέας σας ώστε αυτά/ές να γίνονται ευρύτερα γνωστά/ές και ελκυστικά/ές στο κοινό,

Στην προσπάθεια ανάπτυξης μηχανισμών διαχείρισης κινδύνου, θα σας βοηθήσει ιδιαίτερα η παρατήρηση καλών πρακτικών που εφαρμόζουν επιτυχημένοι φορείς του πεδίου και, ενδεχομένως, τη συζήτηση μαζί τους ώστε να λάβετε σχετική καθοδήγηση.