Στην Ενότητα 7 εξετάζονται ζητήματα σχετικά με τη στρατηγική επέκτασης (ανάπτυξης) που ακολουθεί ο φορέας σας. Το στάδιο της επέκτασης ενός φορέα ΚΑΛΟ ξεκινά από τη στιγμή που ολοκληρώνεται η φάση της αρχικής λειτουργίας του. Στο πλαίσιο της παρούσας ενότητας, η επέκταση των δραστηριοτήτων προσεγγίζεται κυρίως υπό το πρίσμα της κλιμάκωσης (scale up) που αποτελεί και την ελκυστικότερη επιλογή για τους φορείς ΚΑΛΟ καθώς δεν απαιτεί επενδύσεις μεγάλης κλίμακας.

Για να μάθετε περισσότερα για τις στρατηγικές ανάπτυξης ειδικά στις κοινωνικές επιχειρήσεις, ανατρέξτε στο Εγχειρίδιο βασικών ειδικών λειτουργιών για κοινωνικές επιχειρήσεις.

Μεγέθυνση

Η μεγέθυνση αναφέρεται στη γραμμική διεύρυνση της δραστηριότητας ενός φορέα, δηλαδή στην επένδυση νέων πόρων (κεφάλαιο, εργασία, τεχνολογία) για την επέκταση των δράσεων του φορέα (αύξηση προσωπικού, αύξηση αριθμού υποδομών – γραφείων κλπ.) και, τελικά, την αύξηση εσόδων και αντικτύπου. Η μεγέθυνση ενός φορέα ΚΑΛΟ έχει σημαντικά οφέλη καθώς τον βοηθά να ενισχύσει τη θέση του στην αγορά / τομέα δράσης του, να προσελκύσει νέους πελάτες / ωφελούμενους, να αξιοποιήσει νέες ευκαιρίες, να διαφοροποιήσει τα κανάλια εσόδων του, να επεκτείνει το γεωγραφικό του αποτύπωμα και να ενισχύσει τη φήμη του. Επιπλέον, η μεγέθυνση επιτρέπει την προσέλκυση και διατήρηση νέων ταλέντων, εταίρων και επενδυτών / χορηγών.

Ωστόσο, η μεγέθυνση συνοδεύεται και από σύνθετες προκλήσεις καθώς προϋποθέτει σημαντικές επενδύσεις σε κεφάλαιο, χρόνο και εργασία και απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια για την αντιμετώπιση πολύπλοκων διαχειριστικών ζητημάτων και κινδύνων. Παράλληλα, η μεγέθυνση συνεπάγεται και συμβιβασμούς καθώς απαιτεί την εξισορρόπηση των στόχων της με τις διαθέσιμες χρηματοοικονομικές ροές αλλά και τις προσδοκίες πελατών, ωφελούμενων, εργαζομένων, και άλλων ενδιαφερομένων μερών.

Κλιμάκωση

Η κλιμάκωση αναφέρεται στην επιδίωξη του φορέα να αυξήσει τα έσοδα και τον αντίκτυπό του χωρίς να προβεί σε μεγάλη επένδυση πόρων. Ενόψει της δυσκολίας των φορέων ΚΑΛΟ να έχουν πρόσβαση σε πρόσθετους πόρους (ιδίως χρηματοοικονομικούς), η κλιμάκωση είθισται να θεωρείται ελκυστικότερη επιλογή σε σχέση με τη μεγέθυνση. Ειδικότερα, η κλιμάκωση παρουσιάζει μεγαλύτερα περιθώρια πλεονασμάτων και μεγαλύτερη αποδοτικότητα (οδηγεί σε αύξηση πελατών / ωφελούμενων με καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων και σχετικά ελεγχόμενες πρόσθετες δαπάνες) και δεν παρουσιάζει την διαχειριστική πολυπλοκότητα της μεγέθυνσης.

Ωστόσο, η κλιμάκωση χαρακτηρίζεται και από μία σειρά ιδιαίτερων προκλήσεων. Ειδικότερα, απαιτεί προσοχή κατά τον σχεδιασμό της ώστε:

  • να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι εξωτερικοί παράγοντες που μπορεί να την επηρεάσουν όπως, ιδίως, η ζήτηση των προϊόντων / υπηρεσιών, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, η τεχνολογία και (στην περίπτωση των κοινωνικών επιχειρήσεων) ο ανταγωνισμός,
  • να καθορίζονται ασφαλιστικές δικλείδες για την αποφυγή ενδεχόμενης αρνητικής επίδρασης της κλιμάκωσης στην ποιότητα των προϊόντων/υπηρεσιών του φορέα, στην ικανοποίηση των πελατών/ωφελουμένών του και στην αφοσίωση των εργαζομένων του,
  • να προσδιορίζονται Βασικοί Δείκτες Απόδοσης (ΒΔΑ) ειδικά για την παρακολούθηση της υλοποίησής της.

Σε κάθε περίπτωση, η κλιμάκωση στους φορείς ΚΑΛΟ δεν αφορά μόνο στην αύξηση του μεγέθους ή της ευρύτητας της δράσης τους αλλά και στην μεγιστοποίηση του αντικτύπου τους και στην ενίσχυση της βιωσιμότητάς τους. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι σημαντικό να:

  • διασφαλίζετε ότι οι δράσεις κλιμάκωσης του φορέα σας εναρμονίζονται με την αποστολή και τις αξίες του,
  • διατηρείτε μια ισορροπία μεταξύ της καινοτομίας και της αντιγραφής,
  • διασφαλίζετε ότι οι δράσεις κλιμάκωσης είναι σχετικές, αποτελεσματικές και ικανές να υλοποιηθούν σε διαφορετικά πλαίσια,
  • διατηρείτε μια ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης του φορέα σας και της ανθεκτικότητάς του,
  • διασφαλίζετε ότι η διαδικασία κλιμάκωσης είναι ευέλικτη και ικανή να προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενες ανάγκες και συνθήκες.