Στην Ενότητα 5 εξετάζονται οι διαδικασίες και δραστηριότητες παραγωγής των προϊόντων / υπηρεσιών του φορέα σας (αξιακή αλυσίδα) καθώς και οι δικτυώσεις / συνεργασίες που αναπτύσσει για την ενίσχυση της δράσης και του αντίκτυπου του.
Έννοια και σημασία της αξιακής αλυσίδας
Με τον όρο “αξιακή αλυσίδα” νοείται ο πλήρης κύκλος που διανύει ένα προϊόν ή μία υπηρεσία από την σύλληψη της ιδέας και τον σχεδιασμό μέχρι την παραγωγή και την κατανάλωση (δηλ. το σύνολο των επιμέρους δραστηριοτήτων και διαδικασιών παραγωγής των προϊόντων / υπηρεσιών του φορέα σας). Όταν για την παραγωγή των προϊόντων / υπηρεσιών του, ο φορέας σας εξαρτάται από τη συνεργασία με άλλους φορείς (π.χ. προμηθευτές), τότε θεωρείται ότι μετέχει σε μία ευρύτερη (τοπική, περιφερειακή ή διεθνή) αλυσίδα αξίας.
Η ανάλυση της αξιακής αλυσίδας του φορέα σας είναι το μέσο για να αξιολογήσετε τις επιμέρους δραστηριότητες που αυτή περιλαμβάνει, τις αλληλεπιδράσεις τους και τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης. Η συγκεκριμένη προσέγγιση σας βοηθά να δείτε τον φορέα σας υπό μία συστημική οπτική, δηλ. να δείτε τον ίδιο τον φορέα σας ως ένα σύνολο που απαρτίζεται από μικρότερα μέρη (το καθένα με τις δικές του εισροές, μηχανισμούς επεξεργασίας και εκροές) που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους προκειμένου να δημιουργήσουν από κοινού ένα αποτέλεσμα αλλά και ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου (δηλ. ως έναν από τους κρίκους μίας τοπικής, περιφερειακής, διεθνούς αλυσίδας αξίας).
Η ανάλυση της αξιακής αλυσίδας είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί όταν γνωρίζουμε πώς λειτουργεί κάθε μέρος του συστήματος ξεχωριστά (και πόσο αποδίδει σε σχέση με τους πόρους που καταναλώνει) αλλά και πώς τα διάφορα μέρη αλληλεπιδρούν, μπορούμε να εντοπίσουμε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, να βελτιώσουμε την αποδοτικότητα, να εξοικονομήσουμε πόρους, να διαφοροποιήσουμε προϊόντα / υπηρεσίες κ.ο.κ. Η βελτιστοποίηση των επιμέρους κρίκων της αξιακής αλυσίδας ενισχύει την αξία που παράγει ο φορέας σας για τους πελάτες / ωφελούμενούς του και, συνεπώς, του κοινωνικού του αντικτύπου.
Μία χρήσιμη άσκηση για να αναλύσετε την αξιακή αλυσίδα του φορέα σας είναι να ακολουθήσετε τα παρακάτω τρία βήματα:
ΒΗΜΑ 1 Ο: Καταγράψτε τις δραστηριότητες που περιλαμβάνει η αλυσίδα αξίας του φορέα σας (ανά προϊόν / υπηρεσία) και προσδιορίστε ποιες από αυτές είναι πρωτεύουσες (λειτουργίες χειρισμού εισερχομένων πόρων, δραστηριότητες επεξεργασίας, δραστηριότητες διανομής, προώθησης, πωλήσεων, κ.λπ.) και ποιες δευτερεύουσες (δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης, διαχείρισης ανθρώπινων πόρων, συντήρησης και ανάπτυξης υποδομών κ.λπ.).
ΒΗΜΑ 2 Ο: Προσδιορίστε την αξία της κάθε δραστηριότητας (πόσο συμβάλλει η συγκεκριμένη δραστηριότητα στην ικανοποίηση του τελικού χρήστη αλλά και στη δημιουργία αξίας για τον φορέα) αλλά και το κόστος της. Προβληματιστείτε για τις δυνατότητες βελτίωσής της και, αντίστοιχα, ενίσχυσης της αξίας της. Για παράδειγμα, εάν κατασκευάζετε ένα προϊόν από συγκεκριμένα υλικά ή παρέχετε μία υπηρεσία με μία συγκεκριμένη τεχνική, αναρωτηθείτε κατά πόσο θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε διαφορετικά υλικά / τεχνικές για μεγαλύτερη απόδοση / ποιότητα / μείωση κόστους κλπ.;
ΒΗΜΑ 3 Ο: Αναλύστε τα δεδομένα υπό το πρίσμα του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που προσπαθείτε να επιτύχετε. Για παράδειγμα:
Ερώτημα 5.4 (για ΚοινΣΕπ, ΣυνΕργ και ΚοιΣΠΕ) / Ερώτημα 5.2 (για φορείς ΚΑΛΟ που δεν ασκούν επιχειρηματικότητα)
Η επιλογή της 1ης απάντησης (άριστη επίδοση) προϋποθέτει την ύπαρξη τουλάχιστον δύο (2) περιπτώσεων κατά τις οποίες ο φορέας σας αξιοποίησε τεχνογνωσία ακαδημαϊκού ή ερευνητικού φορέα και μία (1) περίπτωση επένδυσης του φορέα σας σε επιστημονική έρευνα για νέες υπηρεσίες (ή συμμετοχής του φορέα σας σε επιστημονική έρευνα) κατά την τελευταία 5ετία. Οι συνεργασίες θα πρέπει να αποδεικνύονται με σχετικό έγγραφο (π.χ. πρόγραμμα συνεδρίου ή καμπάνιας ευαισθητοποίησης που συνδιοργανώθηκε από τον φορέα σας και ακαδημαϊκό φορέα, σύμβαση για ανάθεση μελέτης σε πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο από τον φορέα σας, σύμβαση ανάθεσης επιμορφωτικού προγράμματος σε πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο για το προσωπικό του φορέα σας, προγραμματική σύμβαση με αντικείμενο τον σχεδιασμό και υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος υπηρεσιών με συμμετοχή του φορέα σας και ακαδημαϊκού φορέα κ.ο.κ.).