ΔΕΝΤΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Η Ανάλυση του «Δέντρου Προβλήματος» αποτελεί μία μέθοδο που υποστηρίζει την εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση ενός κοινωνικού προβλήματος ή την κάλυψη μίας κοινωνικής ανάγκης μέσω της χαρτογράφησης αιτίων και αποτελεσμάτων της υφιστάμενης κατάστασης. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο τόσο για την προώθηση της δημιουργίας φορέων ΚΑΛΟ όσο και για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό / προγραμματισμό των παρεμβάσεών τους.

Παράλληλα, όμως, είναι και μια προαπαιτούμενη άσκηση για την τεκμηρίωση των απαντήσεών σας στην Ενότητα 1 αλλά και την Ενότητα 11 του εργαλείου μέτρησης κοινωνικού αντικτύπου. Αναλύοντας το δέντρο προβλήματος που αφορά στον ιδιαίτερο κοινωνικό σκοπό του δικού σας φορέα, διασαφηνίζετε το όραμά και την αποστολή του τελευταίου (στην επίλυση ποιου κοινωνικού προβλήματος ή στην κάλυψη ποιας κοινωνικής ανάγκης επιδιώκει να συμβάλλει και πώς) καθώς και τα (υφιστάμενα και δυνητικά) ενδιαφερόμενα μέρη. Ιδανικά, η συγκεκριμένη άσκηση θα πρέπει να γίνει με συμμετοχικό τρόπο στο πλαίσιο π.χ. ενός ομαδικού εργαστηρίου όπου όλοι οι συμμετέχοντες θα εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους και θα μάθουν ο ένας από τον άλλο.

Για τον τρόπο εφαρμογής της μεθόδου, ανατρέξτε στο Εγχειρίδιο Αξιολόγησης Κοινωνικού Αντικτύπου.

Για παράδειγμα εάν το κύριο κοινωνικό πρόβλημα / πρόκληση είναι το φαινόμενο της σχολικής διαρροής κατά την εφηβική ηλικία (κορμός του δέντρου). Στα αίτια του προβλήματος (ρίζες του δέντρου προβλήματος) περιλαμβάνονται η έλλειψη ενθάρρυνσης από τους γονείς, η αδυναμία του σχολείου να κινήσει το ενδιαφέρον των μαθητών και η ανάγκη του έφηβου να εργαστεί για να συνεισφέρει στο χαμηλό οικογενειακό εισόδημα. Στα αποτελέσματα του προβλήματος (κλαδιά δέντρου προβλήματος) συγκαταλέγονται η δυσκολία εξεύρεσης εργασίας των εφήβων που δεν έχουν ολοκληρώσει την τυπική εκπαίδευση και, κατ’ επέκταση, η αδυναμία τους να βρουν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, τα υψηλά επίπεδα εφηβικής εγκυμοσύνης, τα υψηλά επίπεδα χρήσης ουσιών και αλκοόλ, εγκληματικότητας και ατυχημάτων.

Από τη στιγμή που έχει οριοθετηθεί ο πυρήνας του προβλήματος καθώς και οι αιτίες και επιπτώσεις του, ένας φορέας ΚΑΛΟ μπορεί να προσδιορίσει τους στόχους και το περιεχόμενο που πρέπει να έχει η δράση του προκειμένου να συμβάλλει ουσιωδώς στην επίλυση του προβλήματος. Οι δράσεις οδηγούν σε εκροές (άμεσα αποτελέσματα π.χ. καθοδήγηση γονιών ώστε να παρέχουν μεγαλύτερη ενθάρρυνση στους εφήβους), σε αποτελέσματα/αλλαγές (π.χ. μείωση του αριθμού των εφήβων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο) και τελικά στον αντίκτυπο (μακροπρόθεσμες αλλαγές, όπως μείωση των κινδύνων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού).